Các nhà nghiên cứu hiện nay đều cho rằng vui chơi là hoạt động rất cần thiết để trẻ hiểu biết về thế giới xung quanh và học cách để sống thích ứng với thế giới đó. Thậm chí các nhà khoa học nhận định: “chơi chính là học”. Công ước Liên Hiệp Quốc về Quyền của trẻ em nhấn mạnh vui chơi là một yếu tố quan trọng được xác định trong khuôn khổ tài liệu “Every Child Matters”:
“Tất cả các trẻ em cần được vui chơi và có quyền được vui chơi. Tất cả trẻ em ở bất kì độ tuổi nào nên được vui chơi một cách tự do và thoải mái theo cách của chúng và nên chơi với những trẻ khác.”
Giá trị thiết thực của việc vui chơi đối với trẻ em
Thông qua việc vui chơi của trẻ, trẻ có thể hiểu biết thêm về thế giới xung quanh và thích ứng với thế giới đó. Vui chơi còn là hoạt động giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp cũng như xây dựng các mối quan hệ xã hội với mọi người xung quanh. Khi các kỹ năng xã hội phát triển, đây cũng là lúc trẻ học được khái niệm chia sẻ và hợp tác. Chơi trò chơi cùng nhau sẽ giúp trẻ hiểu được quá trình cho và nhận, thậm chí thông qua những bài hát và vần thơ có thể giúp trẻ hình thành nên ý tưởng hưởng thụ khi làm việc với người khác.
Vui chơi còn giúp trẻ tăng cường khả năng tập trung và phát triển kỹ năng học tập. Tất cả chúng ta đều từng thấy một đứa trẻ chập chững mải mê chơi đến nỗi thậm chí không nghe thấy khi cha mẹ gọi tên bé. Sự tập trung này cũng chính là kỹ năng mà một đứa trẻ cần phải có cho những năm sau này nhằm để có thể phát triển tốt hơn về thể chất và trí tuệ.
Vui chơi thể chất giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, nhanh nhẹn, linh hoạt, sự cân bằng, phối hợp tay chân, mắt và các kỹ năng vận động. Vui chơi đem lại cho trẻ nhiều cơ hội trải nghiệm với nhiều loại hình hoạt động (nghệ thuật, âm nhạc, ngôn ngữ, toán học v.v.)
Một báo cáo đánh giá từ hơn 40 cuộc điều tra nghiên cứu đã kết luận rằng “vui chơi kích thích sự phát triển của trẻ ở giai đoạn đầu hơn 33% và có tác dụng làm tăng đáng kể khả năng sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng hợp tác, khả năng tư duy và chỉ số IQ”.
Vui chơi giúp trẻ phát triển sự sáng tạo và những khả năng bẩm sinh trong các lĩnh vực nghệ thuật. Thông qua các hoạt động như múa, hát và vẽ, trẻ còn có nhiều cơ hội để thể hiện cái nhìn của trẻ về thế giới xung quanh. Từ đó, bạn có thể xây nên cầu nối tinh thần để hiểu rõ hơn về tính cách và nội tâm của trẻ. Đồ chơi nghệ thuật giúp trẻ học vẽ, học đàn và học hát, nhảy múa đặc biệt rất có lợi cho sự sáng tạo của trẻ.
Chọn đồ chơi để phát huy giá trị của vui chơi
Các báo cáo nghiên cứu cho thấy rằng thông qua việc chơi đồ chơi, trẻ em tìm hiểu làm thế nào để lập kế hoạch, giải quyết vấn đề và phát triển ngôn ngữ của mình. Trẻ học được cách chờ đến lượt, thông cảm và khả năng tự điều chỉnh. Đây là những quy tắc tương tác xã hội mà sẽ rất có giá trị trong cuộc sống sau này của bé. Những đứa trẻ có thể chơi chung tốt với nhau sẽ có thể hợp tác tốt nhau sau này.. Khi trẻ có thể hòa nhập với xã hội, trẻ sẽ có nhiều cơ hội rèn luyện được tinh thần trách nhiệm và do đó, tính bốc đồng cũng có xu hướng giảm theo.
Trong suốt quá trình chơi với đồ chơi, trẻ em tìm hiểu về thế giới xung quanh và vì thế, việc chơi đồ chơi có tầm quan trọng đặc biệt trong sự phát triển của trẻ. Trẻ nào tiếp cận được với nhiều loại đồ chơi được chọn lựa kỹ thì càng sẽ có nhiều khả năng được thử thách hơn. Các báo cáo nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em ở bất kể giới tính, chủng tộc hoặc tầng lớp xã hội nào, nếu chúng chơi đồ chơi nhiều hơn thì sẽ kích thích sự phát triển trí tuệ và kỹ năng và ngược lại.
Đồ chơi kích thích sự phát triển trí tuệ phải phù hợp với các khả năng của trẻ, đáp ứng sự vận động của trẻ và phản hồi lại khi trẻ cầm nắm. Dù chơi một mình hay chơi với người khác, chơi yên tĩnh hay náo nhiệt, chơi ở nhà hay trong trường, chơi đồ chơi là cách để trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng trí tưởng tượng và óc sáng tạo của mình.
Trẻ được chơi đồ chơi sẽ hạnh phúc hơn, biết cách điều chỉnh bản thân tốt hơn, biết hòa nhập hơn với những đứa trẻ cùng lứa. Do vậy, tốt nhất cha mẹ nên mua cho trẻ một bộ 4 đến 5 đồ chơi khác nhau thay vì mua một món đồ chơi mắc tiền để bé có thể luân phiên thay đổi mà không cảm thấy nhàm chán.
Mỗi đứa trẻ có sự khác biệt rất lớn trong tốc độ tăng trưởng và phát triển. Vì thế món đồ chơi phù hợp với năng lực của trẻ và cũng phải bắt kịp với thay đổi nhu cầu và khả năng của mỗi trẻ. Tốt nhất là cha mẹ nên chọn cho trẻ các nhiều món đồ chơi có các tính năng, hoạt động, màu sắc, vật liệu và âm thanh khác nhau.
Tóm lại, vui chơi rất quan trọng đối với trẻ. Vui chơi không chỉ là một phần tuổi thơ của trẻ mà còn là cách để trẻ học hỏi và phát triển toàn diện. Người lớn cần hiểu và quan tâm đến nhu cầu chơi của trẻ, giúp trẻ có thể học và chơi trong một môi trường vui tươi bổ ích.
Picnictoy tổng hợp
Nguồn:
Cẩm nang chăm sóc trẻ em, Hoạt động vui chơi ở trẻ em, http://cachchamsoctre.com