Trong hai tuần qua, Picnictoy đã giới thiệu ích lợi của đồ chơi ráp hình trí tuệ đối với quá trình phát triển của trẻ. Vì lợi ích này, nhiều cha mẹ tin rằng con mình nên chơi thật nhiều đồ chơi ráp hình để thông minh hơn và học giỏi hơn. Họ thường mua cho con đồ chơi ráp hình trí tuệ để chơi từ rất sớm. Tuy nhiên họ không biết rằng trẻ chơi đồ chơi ráp hình không hợp độ tuổi lợi bất cập hại, và có nguy cơ nuốt dị vật nguy hiểm tính mạng. Vậy có phải là trẻ chơi đồ chơi ráp hình trí tuệ nào cũng được hay không? Picnictoy sẽ mang đến cho các bạn lời khuyên từ chuyên gia để mang lại lợi ích tốt nhất cho trẻ.
Đồ chơi ráp hình trí tuệ dành cho trẻ lớn có thể nguy hiểm cho trẻ nhỏ (dưới 3 tuổi)
Không phải đồ chơi ráp hình trí tuệ nào cũng phù hợp cho bất kỳ trẻ nào chơi. Picnictoy đã từng thấy nhiều bậc phụ huynh vào cửa hàng Lego cùng con nhỏ 2 – 3 tuổi và trong giỏ hàng mua cho con là những món xếp hình Lego đắt tiền dành cho trẻ từ 6 – 8 tuổi.
Việc cho trẻ dưới 3 tuổi chơi xếp hình Lego dành cho trẻ lớn gây nguy cơ nuốt dị vật cho trẻ nhỏ. Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi có xu hướng thích bỏ vào miệng những mảnh Lego bé tí và do đó có thể bị ngạt thở do dị vật, nguy hiểm đến tính mạng. Do vậy, cha mẹ tuyệt đối không nên cho trẻ dưới 3 tuổi chơi xếp hình dành cho trẻ lớn. Vì lý do này mà các món xếp hình đều ghi rõ món đồ chơi này có phù hợp cho trẻ nhỏ hay không, và hộp đồ chơi cũng ghi rõ độ tuổi thích hợp để chơi món đó. Và để bảo vệ sự an toàn của trẻ, luật pháp của các nước đều quy định rất rõ nhà sản xuất phải ghi trên hộp đồ chơi độ tuổi nào phù hợp để chơi món đồ chơi đó.
Đối với các món ráp hình cho trẻ nhỏ, các mảnh ráp thường phải có kích thước to để trẻ không thể đút lọt vào miệng, tránh rủi ro trẻ nuốt và ngạt thở. Thường mảnh khối ráp hình phải có đường kính tối thiểu 3cm và chiều dài tối thiểu 6cm. Để chọn đồ ráp hình cho con dưới 3 tuổi, cha mẹ cần đảm bảo các mảnh ghép hình không thể bỏ lọt qua vòng tròn tạo bởi ngón cái và ngón trỏ của người lớn. Nếu mảnh ghép lọt qua được, món đồ chơi không phù hợp cho trẻ dưới 3 tuổi.
Đồ chơi ráp hình cho trẻ nhỏ bắt buộc phải có kích thước lớn hơn đồ chơi dành cho trẻ lớn
Trẻ còn nhỏ thì đôi bàn tay còn vụng về, các ngón tay còn chưa dẻo (chuyên môn gọi là vận động tinh còn yếu) nên không thể xoay trở những mảnh ghép nhỏ xíu. Đôi tay của trẻ nhỏ chưa đủ dẻo để cầm và gắn các mảnh ghép quá nhỏ lại với nhau. Do vậy, đồ chơi ráp hình cho trẻ nhỏ dưới 3 tuổi thường chỉ gồm các mảnh ghép có kích thước to, phù hợp cho đôi bàn tay nhỏ và ngón tay ngắn của trẻ. Ngoài ra, do ngón tay và bàn tay trẻ dưới 3 tuổi còn rất yếu, trẻ chỉ có thể ráp được các khối nếu cơ chế kết nối đơn giản, lỏng và tháo ráp dễ dàng. Các món đồ chơi ráp hình cho trẻ lớn, như Lego, có cơ chế ráp rất phức tạp, gắn và tháo ra cần dẻo tay nên hoàn toàn không phù hợp cho trẻ nhỏ. Các thương hiệu đồ chơi ráp hình, ráp khối đều sản xuất các khối ráp to gấp nhiều lần các mảnh ghép của Lego. Các thương hiệu nổi tiếng dành cho trẻ nhỏ là Big (Đức), Duplo (thương hiệu con của Lego, Đan Mạch), Megablock (Canada), Fisher-Price (Mỹ).
Đồ chơi ráp hình cho trẻ nhỏ có chủ đề và hình thức đơn giản hơn
Trẻ nhỏ thì nhận thức và trí tuệ chưa thể phát triển bằng trẻ lớn hơn. Do vậy khi lắp ráp, ghép khối, trẻ nhỏ dưới 3 tuổi không thể ráp các hình thù phức tạp. Do vậy đồ chơi ráp hình cho trẻ nhỏ có cơ chế ráp hình đơn giản hơn nhiều và thường không có nội dung, chủ đề phức tạp. Thường thì các khối hình có hình dáng đơn giản, nhiều màu sắc và chỉ có thể xếp chồng lên nhau. Đó là cách thức các bé nhỏ dưới 3 tuổi có thể chơi thoải mái. Vì nhận thức còn đơn giản, các bé sẽ tưởng tượng các khối này thành đủ thứ trên đời và vì vậy các khối càng đơn giản càng kích thích trí tưởng tượng của trẻ. Đồ chơi ráp hình cho trẻ lớn hơn thì cần chủ đề cụ thể hơn, và thường mô phỏng thực tế để thu hút trẻ. Do đó, đồ chơi ráp hình cho trẻ lớn có cách ráp phức tạp và mảnh lắp ráp chi tiết hơn rất nhiều.
Cho trẻ chơi ráp hình không hợp độ tuổi lợi bất cập hại
Cho trẻ chơi các món vượt quá năng lực trí tuệ và đôi tay của trẻ rất có hại. Bên cạnh yếu tố nguy cơ mất an toàn cho trẻ nhỏ như đã nói ở trên, chơi đồ chơi ráp hình không hợp tuổi sẽ tác động tiêu cực đến trẻ. Khi trẻ chơi không được (vì khó lắp ráp), trẻ sẽ mau có tâm lý chán, bực tức vứt các mảnh ghép lung tung và sẽ có ác cảm với món đồ chơi. Hơn nữa, khi không thể ráp được, trẻ bực dọc và sinh ra nóng nảy, từ đó trở nên thiếu tự tin, ít kiên nhẫn và nóng tính. Do đó, việc cho trẻ chơi đồ chơi ráp hình không hợp tuổi có thể gây tác động xấu đến năng lực và nhận thức, hành vi của trẻ.
Đến đây, các bạn sẽ thấy rằng không phải đồ chơi ráp hình trí tuệ nào cũng phù hợp cho bất kỳ trẻ nào. Để đảm bảo an toàn cho trẻ, các cha mẹ cần cho trẻ chơi đồ chơi ráp hình đúng độ tuổi. Đừng vì nôn nóng muốn con sớm thông minh mà cho trẻ chơi ráp hình vượt độ tuổi, bổ ích chưa thấy nhưng có thể gây tác hại cho trẻ.
Vậy các cha mẹ xem con mình chơi đồ chơi ráp hình có đúng độ tuổi không nhé?